อาวุธโดยสภาพ

อาวุธโดยสภาพ


คำถามน่าสนใจที่ว่า อุปกรณ์ใดจัดเป็นอาวุธโดยสภาพหรือเยี่ยงอาวุธ สายตากฎหมายแยกแยะสิ่งของใดเป็นอาวุธหรือไม่โดยกฎหมายบัญญัติชัดแจ้งหรือตามสภาพของมัน จึงมีสิ่งของหลายอย่างที่ไม่ได้เขียนระบุชัดว่า นี่คืออาวุธ เราต้องเรียนรู้จากคำพิพากษาของศาลว่าผู้ตัดสินมองสิ่งของนั้นว่าเป็นอะไร บางอย่างจึงอาจไม่ได้ถูกระบุให้ชัดเจนเป็นอาวุธเพราะยังไม่มีการตัดสินเกี่ยวกับการใช้มันมาก่อน ทำให้ต้องใช้ข้อสังเกตพื้นฐานง่ายๆเป็นหลัก

อาวุธโดยสภาพที่กฎหมายระบุชัด เช่น ปืน วัตถุระเบิด สิ่งเทียมอาวุธปืน เป็นต้น มันมีกฎหมายเฉพาะเขียนว่า ปืนเป็นอาวุธเพราะถูกสร้างขึ้นด้วยจุดประสงค์คือ การฆ่า ทำร้าย ทำลาย คน สัตว์ สิ่งของ เป็นหลัก ขอย้ำว่า สร้างปืนขึ้นเพื่อจุดประสงค์นั้น เมื่อให้นิยามแก่ปืนไว้เช่นนี้ ส่งผลให้สิ่งของที่ทำงานเยี่ยงเดียวกับปืน เช่น ปืนปากกา ปืนไทยประดิษฐ์ และสิ่งของที่สร้างโดยอาศัยหลักเดียวกับปืน เป็นต้น ถูกจัดเป็นอาวุธหรือสิ่งเทียมอาวุธทั้งสิ้น ผู้ครอบครองหรือผู้ใช้ต้องทำตามกฎหมายอย่างเคร่งครัด หากทำละเมิดจะได้รับการลงโทษค่อนข้างแรงเพราะสังคมมองว่าปืน วัตถุระเบิด สิ่งเทียมอาวุธปืน เป็นอันตรายต่อผู้อื่น ต่อสังคม


อุปกรณ์อีกหลายอย่างที่มีความสามารถทำร้าย ฆ่า ทำลาย ผู้อื่นหรือทรัพย์สินได้ เช่น มีด ดิ้วหรือกระบองสั้น ไม้ตะพด เชือก และอื่นๆ มิได้มีกฎหมายควบคุมเฉพาะ แต่จะใช้ลงโทษฐานใช้อาวุธได้ต่อเมื่อมีการใช้มันทำร้าย ฆ่า ทำลาย ผู้อื่นหรือทรัพย์สินเสียก่อน เนื่องจากบางอุปกรณ์สามารถทำงานได้หลายอย่างในชีวิตประจำวัน มิได้สร้างขึ้นเพื่อจุดประสงค์หลักเดียวกับปืน คือ มิได้เน้นใช้ฆ่า ทำลาย ทำร้าย กฎหมายจึงไม่เข้มงวดกับอุปกรณ์เหล่านั้น ยกเว้นนำไปใช้ฆ่า ทำร้าย ทำลาย ผู้อื่นหรือทรัพย์สิน จึงถือว่ามันเป็นอาวุธ

การแยกแยะอาวุธโดยสภาพหรือใช้เยี่ยงอาวุธนั้น ดูที่จุดประสงค์ที่สร้างมันหรือเป็นธรรมชาติของมัน ตัวอย่างที่เห็นชัดคือ ปืนถูกสร้างเพื่อการฆ่า ทำร้าย ทำลายล้าง เป็นหลัก ถือเป็นอาวุธโดยสภาพ แต่ท่อนไม้มะม่วงเมื่อตีหัวของคนอื่นจะไม่ถือว่าใช้อาวุธ เพราะท่อนไม้มะม่วงมาจากธรรมชาติ ยังไม่ได้ดัดแปลงเพื่อใช้ทำร้ายคนอื่น ส่วนกรณีดิ้วหรือกระบองสั้นซึ่งถูกสร้างขึ้นจากท่อนไม้บ้าง โลหะบ้าง มีการขัดเกลา ปรับแต่ง เพื่อการใช้ทำร้ายผู้อื่นเป็นหลัก ถือเป็นอาวุธโดยสภาพ แต่ไม่มีกฎหมายควบคุมเฉพาะไว้ จึงเห็นพนักงานรักษาความปลอดภัยติดกายทำงานกันแต่ไม่ใส่อวดในที่สาธารณะ เนื่องจากมีกฎหมายควบคุมการพกพาอาวุธทุกชนิดไว้และผู้ใช้มันทำร้ายผู้อื่นก็ต้องรับผิดชอบตามกฎหมายที่เกี่ยวข้อง

ส่วนกรณีที่บางคนบอกว่าพกกระบองสั้นเหน็บเอวมักถูกตำรวจเรียกไปเตือนบ้าง ยึดบ้าง ก็เป็นการเตือนเพื่อมิให้เกิดเรื่องทีหลังเมื่อใช้มันด้วยโทสะ เนื่องจากมันเป็นอาวุธโดยสภาพเพราะการปรับแต่งใหม่ มิใช่มาจากธรรมชาติโดยแท้ ทำให้มีอันตรายสูงขึ้น ถ้าให้พกพาเปิดเผย น่าจะให้โทษต่อสังคมมากกว่าเก็บไว้ให้พ้นสายตา ตำรวจจะยึดดิ้ว กระบองสั้น มีดโบวี่ โดยอาศัยกฎหมายอาญาหมวดลหุโทษที่ห้ามพกอาวุธในที่สาธารณะ เป็นไปตามหลักประเมินว่าเป็นอาวุธหรือไม่อยู่ที่จุดประสงค์ในการสร้างมัน ส่วนคำถามว่า มีดคัตเตอร์ เป็นอาวุธโดยสภาพหรือไม่ คำตอบคือ มันถือเป็นอาวุธเมื่อใช้มันเพื่อทำร้ายคนอื่น มิใช่เพื่อใช้ตัดกระดาษทำงานฝีมือ การพกคัตเตอร์ติดกระเป๋าไว้จึงไม่ถูกจับขังคุก ถ้าใช้มันปาดคอของคนอื่น ก็ถือเป็นอาวุธ ขึ้นอยู่กับเจตนาการใช้เพราะโดยสภาพแล้วมันคืออาวุธ

อุปกรณ์ที่มนุษย์สร้างขึ้นหลากวัตถุประสงค์ล้วนใช้เป็นอาวุธเพื่อทำร้าย ทำลาย ชีวิตของคนอื่นได้ทุกเวลา ขึ้นอยู่กับคนใช้มีสติควบคุมการใช้มันให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์ของการสร้างหรือไม่ อีกทั้งต้องใช้ไม่เกินขอบเขตอันควรที่กฎหมายยอมรับ ก็ช่วยให้ห่างคุกได้แล้ว

เรียบเรียงโดย Black Cuff